A Folk Arts Studies Corner: Hát Xẩm

ư A Folk Arts Studies Corner: Hát Xẩm

Temple University Center for Vietnamese Philosophy, Culture & Society Folk Arts
	F O L K · A R T S · S T U D I E S A research project in the Vietnamese folk arts heritage

H Á T X Ẩ M
Folk Songs of the Blind Traveling Beggars
Phan Gia Anh Thư & Ngô Thanh Nhàn
July 30, 2021

L Y R I C S *Giạt nước cánh bèo* "Like a fern petal in the angry stream" Style Xẩm Hà Liễu Sung with đàn nhị "two-string fiddle" by Hà Thị Cầu accompanited by trống mảnh "twin lap drums", and sênh sứa "bamboo clappers"
Khổ	Original Vietnamese	English rough draft
	[00:00] Rao	Introduction music, 2-string fiddle and drums
1.	[00:16] Giạt nước cánh bèo, bấy lâu nay lênh đênh giạt nước cánh bèo đã từng (khi) lưu lạc (mấy) đã từng lưu lạc để nhiều điều vất vả gian truân (xuyên tâm) ông trời cao có thấu tình chăng ơ ... đời người mấy lúc vất vả gian truân mà già... tôi hiềm về liệu bẩy (thì) lo ba	Like a fern in an angry stream... For years now, I have always been tumbling like a fern in the angry streams I have always been wandering... that had only brought me hardships and sufferings (pickup) Oh Heaven on high! Do you know the troubles I'm in? Life is just a few moments... but all the troubles are weakening me quickly Plus, I had been take onto myself seven plans and three worries...
Lưu không		Style instrumental refrain
2.	[01:12] Hiềm (mấy) về liệu bẩy lo ba Bên (mấy) chồng tôi (mấy) quay cũng nặng bên chồng tôi (mấy) coi cũng nặng đức bên cha cao dầy (xuyên tâm) thế cho nên một mình tôi lo lắng cả đêm ngày	I have take onto myself seven plans and three worries on the one side, I am burden with the love for my husband, the burden of the love for my husband, and on the other, the heavy debt of life for my father…(pickup) Both have torn me apart relentlessly, day and night
Lưu không		Style instrumental refrain
3.	[01:52] Cho (mấy) nên lo lắng đêm ngày đĩa trầu vơi (mà) nước mắt trầu vơi nước mắt tôi chảy đầy cả năm canh.(xuyên tâm) Ngồi một mình sao tôi cứ tủi duyên mình than thân rằng chả bạc tình với ai Thờ ơ gió trúc rồi mưa mai	That’s why I worry sick day and night my betel dish is emptied, but my tears kept running in the dark (pickup) I’m sitting here feeling sorry for myself I weep for myself, I have never failed anyone Like the bamboo, I am unmoved by temptations of winds and rains
Lưu không		Style instrumental refrain
4.	[02:41] Thờ (mấy) ơ gió trúc mưa mai Ngẩn ngơ (mà) trăm nỗi ngẩn ngơ trăm nỗi tôi dùi mài có một thân (xuyên tâm) Cam (mấy) lòng thân tôi vất vả xa gần không có ai vò mà tôi rối, ai giần tôi đau Chị em ơi bạn đàn bà ta thương lẫn lấy nhau cùng	Like the bamboo, I am unmoved by temptations of winds and rains I am deep in hundreds of lines of thoughts I am deep in hundreds of lines of thoughts, and tend to my work on my own (pickup) I have accepted my lot, I take on hardships from near and far Nobody messes me up, yet I got into a bind, nobody tramples on me, but I feel trampled Oh sisters, as women, we must feel for each other
Lưu không		Style instrumental refrain
5.	[03:31] Chị em ơi lền bà ta thương lẫn nhau cùng Thuyền quyên nhỡ bước Thuyền quyên nhỡ bước để má hồng (khi) gian nan (xuyên tâm) Đêm (mấy) ngày mình tôi nghĩ ngợi lo toan Vất vả (thì) tại số, dở dang tại giời Có may ra vào được chỗ giếng khơi	Sisters, as women, we must feel pity for each other When a woman took false steps When a woman takes false steps, sufferings entail (pickup) All day and night, I am alone in my thought Suffering is my fate, mispartnering is Heaven's will Or if I am lucky, I would have fallen in an open well
Lưu không		Style instrumental refrain
6.	[04:20] May (mấy) ra vào được giếng khơi Vừa trong vừa sạch Vừa trong vừa sạch mát mẻ là nơi cái chỗ thanh nhàn (xuyên tâm) Chả (mấy) may vất vả (khi) gian nan Vào nơi mà cay đắng phàn nàn với ai Dạ tôi sầu tuy rằng tôi trong héo ngoài tôi vẫn tươi	If I am lucky, I would fallen in an open well It would be both clean and clear Both clean and clear, it's truly a pleasure land (pickup) I am not that lucky, so I suffer I fell on a bitter place, who can I complain for my lot? Sad inside and wilted inside, but I look fresh and happy always
Lưu không		Style instrumental refrain
7.	[05:10] Dạ tôi sầu tuy rằng trong héo ngoài tươi Tiếc công (mà) gắn bó Tiếc công gắn bó để thiệt thòi (mà) lắm ru (xuyên tâm) Phận hồng nhan đã luống công phu Một trăm (mà) năm mấy biết rằng tu mấy lần tưởng (đến) khi (ơi anh ơi) bướm dạo (thì) vườn xuân	Sad inside and wilted inside, yet I look fresh and happy always I regret my dedication to love I regret my dedication to love, and receive the short end from it (pickup) A woman's life is a complicated work In her life of a hundred years, she remade herself so many times Thinking when love comes, the butterfly stays in the spring garden
Lưu không		Style instrumental refrain
8.	[06:01] Tưởng (đến) khi bướm dạo vườn xuân Một đêm tuy ít cũng Một đêm ít cũng để (với) lần (mà) chiêm bao (xuyên tâm) Càng (mấy) trông bóng nguyệt (thì) càng cao Đêm năm canh tôi nằm (mà) tôi nghĩ vận vào cả năm Đường sầu riêng sao tôi chất để mãi âm thầm ...	Thinking when love comes, the butterfly stays in the spring garden Even in one brief moment, Even in one brief moment, but it leaves me with wonderful dreams (pickup) The more I look for the dream moon, the farther it moves away I am awake listening to five times the night bell chimes I keep on thinking about my sad troubled lot
Lưu không		Style instrumental refrain
9.	[06:51] Sầu (mấy) riêng chất để âm thầm, Tôi nói ra (mà) lại sợ nói ra lại sợ tiếng (với) tăm chê cười (xuyên tâm) Đường mặt huê mày liễu kém tươi Càng nghĩ (mà) cơn cớ nghĩ xui dạ sầu Dạ lòng người khác gì như bể nước non sâu ...	Thinking to myself of my sad troubled lot, I am afraid of exposing it out loud I am afraid if I speak about it, people would laugh at us (pickup) If not, I cannot keep looking fresh and happy, The more I think about it, the more I feel sad… A human heart, is like a deep murky lake
Lưu không		Style instrumental refrain
10.	[07:42] Lòng (mấy) người khác gì như bể nước non sâu Mênh mông (mà) ai biết Mênh mông ai biết sự ai đâu mà dò (xuyên tâm) Sự tình này khen ai (thì) khéo xót tình cho Bực (mấy) mình nên tôi chỉ muốn giang hồ Bắc Nam Thà rằng tay tôi (thì) chả giấn cho cam	A human heart is like a deep murky lake, Noone knows how deep Noone knows how deep, and how deep their thinking to fathom (pickup) You would have to sympathize, to know how it is I am so mad, I would want to be free to express myself I'd rather be bad, and push things my way
Lưu không		Style instrumental refrain
11.	[08:33] Thà (mấy) rằng tay tôi chả giấn cho cam Giấn (mấy) thời có giấn Giấn thời có giấn để màu chàm nó chả được xanh (xuyên tâm) Trót đa mang vô duyên vào chốn bạc tình Tôi làm ra thì mang tiếng tung hoành dở dang Không ngờ rằng anh ơi thì nát đá rồi lại phai vàng	I'd rather be bad, and push things my way Yes, I did push alright Yes, I did push alright, but the blue did not smear in my hands (pickup) I am bringing romance into a faithless world If I say it outloud, we would be laughed at, and I will be censored I would not know it would shatter the romantic gem and fade the gold shine
Lưu không		Style instrumental refrain
12.	[09:24] Ngỡ (mấy) rằng nát đá phai vàng Thời tôi cũng chả Thời tôi cũng chả có đa mang mà làm gì (xuyên tâm) Thân phận đàn bà như bông hoa nở một thì Qua mùa rã cánh xuân thời lo thay Chỉ tìm nơi phúc đức chỗ cao dầy ...	It would shatter the romantic gem and fade the gold shine, Then I would not have ... Then I would not have brought romance into love (pickup) A woman's love is like a brief glory of a flower After the glory, the petals fall away, we have to worry what's next If only we have found a kind and safe refuge
Lưu không		Style instrumental refrain
13.	[10:14] Tìm (mấy) nơi phúc đức cao dầy Chả ai ngờ (khi) mắc phải Ai ngờ mắc phải vướng dây tơ mành (xuyên tâm) Đã (vấy) cam chịu bạc với tình Số tôi (thì) vất vả không được hiển vinh như người Biết (mấy) bao nước mắt (thì) mổ hôi ...	If only I have found a kind and safe refuge, Unfortunately, I got stuck Unfortunately, I got stuck in a web (pickup) I have to live with a loveless lover My lot is bound to hardship, never get to be elegant like others So, who would cry for my eternal sweat and tears
Lưu không		Style instrumental refrain
14.	[11:05] Biết (mấy) bao nước mắt mổ hôi Ngô đồng hồ dễ Ngô đồng hồ dễ mấy chồi (mà) cho cam (xuyên tâm) Trót về tay đã giấn chàm Chả xanh mà tôi phải quyết làm cho xanh Đã (vấy) mang vào chỗ bạc tình ...	So, who would cry for my eternal sweat and tears, Since when the copper-beech Since when a copper-beech shoots nice flowers (pickup) I had already dipped both hands in the indigo dye pot If my hands don't turn blue, I am determined to turn it blue Already married to a faithless love nest
Lưu không		Style instrumental refrain
15.	[11:54] Đã (mấy) mang vào chỗ bạc tình Làm vỡ ra (nên) mang tiếng Làm ra mang tiếng để tung hoành dở dang (xuyên tâm) Ngờ (mấy) đâu nát đá lại phai vàng Thời tôi cũng chả có đa mang (mà) làm gì Thân phận tôi đàn bà như bông hoa nở có một thì ...	Already married to a faithless love nest, If I reveal it, If I reveal it, my freedom will be censored (pickup) I never thought it'd get worse, the gem shattered and the gold faded Then I should not have brought it to myself My young life like a flower blooming for a moment
Lưu không		Style instrumental refrain
16.	[12:44] Thân (mấy) phận đàn bà cái bông (này) hoa nở một thì qua mùa rã cánh qua mùa rã cánh để xuân thời thì lo thay (xuyên tâm) Tìm (mấy) nơi phúc đức cao dầy Ai ngờ mắc phải vướng dây tơ mành đã cam chịu bạc với tình ...	My young life is like a flower blooming for a moment, The petals wilted The petals wilted, one has to think what's next (pickup) Only if I can find a kind and gentle nest And then I got entangled myself into a web Now I have to suffer in this treacherous love nest
[13:14] Chung kết		Final rally

The Center for Vietnamese Philosophy, Culture & Society

Gladfelter Hall Room 924

1115 Polett Walk red dot

Tel. 215 204 9207 red dot

Temple University

Philadelphia, PA 19122

Folk Arts page queries: Folk Arts Studies